top of page
Ara

Gerçekten de diş muayenesinde HIV riski var mı?

Güncelleme tarihi: 18 Ara 2022

Gerçekten de diş muayenesinde HIV riski var mı?

Dişçide HIV bulaşır mı? Florida dişçisi vakası nedir?

HIV hakkında herkesin merak ettiği ancak işin doğrusunu kimsenin anlatmadığı bir başka konu; Diş muayenesinde, dişçi koltuğunda HIV riski var mı?

Peki Florida Dişçişi kim? HIV ve diş konusu ile ilgisi nedir?

Sizi, bilimsel gerçeklerle, tarihçesiyle, raporlarıyla, referanslarıyla ve herkesin anlayacağı, kolay anlaşılır bir dilde yani #kirmizikurdeleistabul üslubuyla hazırlanmış, keyifli bir #hivbilgisi okumasına davet ediyoruz.

İyi okumalar

Kırmızı Kurdele İstanbul #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı

 

Yayına hazırlayan: Arda Karapınar, Tedavi aktivisti, Topluluk yazarı

Güncelleme tarihi: Kasım 11, 2022, Yayın tarihi: Şubat 23, 2018



(Güvenilir #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler KAYNAK GÖSTERMEK ŞARTIYLA herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ederiz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.)


 

-Gerçekten de diş muayenesinde, dişçi koltuğunda HIV riski var mı? -Dişçide HIV bulaşır mı? -Florida dişçisi vakası nedir?



Pek çok insan, diş operasyonlarının niteliğinden dolayı HIV bulaşma riskinin yüksek olduğuna inanır. Bu yüzden de diş çekimi, kanal tedavisi vb. kanlı operasyonların, yüksek HIV riski taşıdığına dair kent efsaneleri bitmek bilmez. Sorular genelde ‘ya benden önceki kişi HIV pozitifse ve ondan kalan kan bana bulaşırsa’ fantezisinden başlayarak, akıl sınırlarını zorlayan bir noktaya ulaşır.


Konuyu açmadan önce, en başta söylenmesi gereken en önemli detay ise şudur: tüm diş hekimleri, HIV ve diğer bulaşıcı hastalıkların bulaşmasını önlemek ve tüm hastalarını korumak için evrensel önlemleri her muayenede almakla yükümlüdürler.



Bu önlemler diş hekimleri, hatta asistanlarının da eldiven, yüz maskesi ve göz koruması kullanımları ve ‘Ağız ve Diş Sağlığı Yönetmeliği’nce özetlenen prosedürleri takip ederek tüm el aletlerini (matkaplar vb.) her bir hasta için ayrı ayrı steril hale getirmelerini gerektirir. Steril edilemeyen tek kullanımlık araçlar ise adı üzerlerinde, tek kullanımlıktır. Yani sadece sizin muayenenizde kullanılmak üzere, gözünüzün önünde ambalajından çıkarılır ve işleri bitince yine özel kutularına konularak çöpe atılırlar. Her hastadan sonra eldivenler atılır, eller yıkanır ve bir sonraki hasta için yeni bir eldiven kullanılır. Özellikle son yıllarda, tıbbi araç gereç ve tıp teknolojisindeki gelişmeler bu tip bir HIV bulaşması ihtimalini neredeyse imkânsız hale getirirdiler.


Öte yandan HIV’in insan vücudu dışına çıktıktan ya da bir başka deyişle havayla temas ettikten çok kısa süre sonra etkisini yitirmesi, bu tip bir bulaşın neredeyse imkânsız olmasını sağlayan bir başka faktördür.



Eğer tüm bu faktörlere rağmen bu konuda endişeli iseniz, muayene öncesinde diş hekiminize sağlık ve güvenlik önlemleri ile ilgili endişelerinizi aktarmak için birkaç dakika ayırmanız hem içinizin rahatlamasını hem de bu tip kent efsanelerine inanmamanızı sağlar.


-Peki diş muayenesi yoluyla hiç mi bulaş yok?

Uzun lafın kısası; var!

HIV’in 40 yılı aşan tarihinde, kayıtlara diş muayenesi kaynaklı olarak geçmiş ve ispatlanmış sadece 2 vaka var.

Şimdi gelin, ikisi de hekimlerin ve hastaların karşılıklı ihmallerinden oluşan bu vakalardan biri ve konuyu en net özetleyeni hakkında biraz bilgi edinelim.

Edinelim ki, diş muayenesinde nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkındaki dersi alarak, neredeyse imkânsız olan bu ihtimalle karşılaşmamayı ya da kimseyi böyle bir riske bırakmamayı garanti altına alalım.

-Florida dişçisi vakası

İsmin biraz gerilim filmi tadında olduğunu kabul ediyoruz. Fakat doğrusu vakanın kendisi de biraz gerilim filmi tadında.

1990 yılında HIV tanısı alan Kimberly Bergalis adında bir kadın, kendisini HIV riski altına sokan hiç bir davranışı olmadığını söylüyordu. Bu konudaki ısrarını giderek arttıran Bayan Bergails, 1990'larda risk olarak değerlendirilebilecek dövme, akupunktur dahil hiçbir işlem yaptırmadığını, hayatı boyunca sadece 2 erkek arkadaşı olduğunu ve 2 erkek arkadaşının da HIV negatif olduğunu söyledi ve söylediği her şeyi testlerle doğruladı. İş gittikçe gizemli bir hal alıyordu. Konu biraz daha araştırılınca anlaşıldı ki, Bayan Bergails HIV tanısı almadan tam 2 yıl önce, 2 diş çekimi için muayenesine gittiği Dr. David Acer’ın kendisi, bu diş çekimlerinden 3 ay önce HIV tanısı almıştı. Bu teoriye göre Bayan Bergails haklıydı ve HIV’in kaynağı Dr. Acer olabilirdi.

Bu noktada gerçek bir sorumluluk örneği gösteren Dr. Acer’in tüm hastalarını HIV testi yaptırmaya davet eden bir açık mektubu ile başlayan derin araştırma gösterdi ki, Dr. Acer’in 5 hastası daha, kendisinin HIV tanısını takip eden süreçte HIV ile enfekte olmuşlardı.

Burada Bayan Bergails ve diğer 5 hastanın hatası ise Dr. Acer’in muayeneler boyunca, gerekli sterilizasyon prosedürünü takip edip etmemesi ile hiç ilgilenmemiş olmaları. Yani normal koşullarda diş hekimi HIV pozitif olsa dahi, eldiven kullanmak vb. prosedürler ya da dişçinin operasyon sırasında herhangi bir şekilde kanaması olduğunda operasyonu durdurup, kan akışını kestikten sonra devam etmesi gibi noktalara özen gösterilseydi bu bulaşların hiçbiri gerçekleşmezdi. Doğrusu şu ki Dr. Acer kötü ve ihmalkâr bir dişçi, hastalar ise muayene ücretinin ucuzluğunun, sterilizasyondan daha önemli olduğunu düşünen insanlardı.

Tabi bu noktada olayın, HIV’i tamamen baskılayan ve salt bir taşıyıcılık hale getirerek, bulaş risklerini neredeyse yok seviyesine indiren ilaç tedavisinin (Neymiş bu ART? tıklayın ve öğrenin) 1996'da bulunduğunu eklemek şart. Yani bu olay bugünlerde yaşanmış olsaydı, HIV pozitif olduğunu zaten bilen Dr. Acer HIV ilaçları kullanmaya başlamış, muhtemelen Belirlenemeyen (B eşittir B) seviyeye de ulaşmıştı. Bu faktörlere bir de standart sterilizasyonu, hatta riskli temas sonrası önleme tedavisini yani PEP’i (Neymiş bu PEP? tıklayın ve öğrenin) eklediğimizde, bugünlerde böyle bir olayın yaşanması ihtimali için ‘neredeyse imkânsız’ demek, gerçekten de abartılı olmayacaktır.

Florida dişçisi vakası ilgili daha fazla bilgi edinmek isterseniz, Amerikan Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'nin (CDC) raporlarına (İngilizce) görselin altındaki *linkler aracılığıyla ulaşabilirsiniz

















bottom of page