Yayıma hazırlayan: Arda Karapınar, Tedavi aktivisti, Topluluk yazarı
Güncelleme: Ocak 24, 2024 Yayım tarihi: Ocak, 2021
Herkes için #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler kaynak göstermek şartıyla herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ederiz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.
Güncel veriler yeni HIV olgularının ülkemizde ve bölgemizde özellikle genç nüfusta hızlı bir yükselişte olduğunu gösteriyor.
Yani HIV ve AIDS'in, gençler arasında doğru bilgiler ve doğru bir dille konuşulması, eskiden olduğundan daha önemli. HIV'in toplumda ve tüm sosyal alanlarda rahatlıkla ve ön yargısız bir biçimde konuşulabilir hale gelmesi, yani #hivbilgisi'nin ve #hivindogrusu'nun yaygınlaştırılması www.kirmizikurele.org'nin temel hedeflerinden biri.
Bir konunun toplumda rahatça konuşulmaya başlanmasını sağlayacak en etkin yol ise öznelerin, yani doğrudan muhatapların konu hakkında korkmadan, çekinmeden, yargılanmadan konuşabilmesi. Yani bu örnekte, HIV pozitiflerin içinde bulundukları topluluklarda seslerini çıkartarak farkındalık yaratmaları en etkin önerilerden biri olarak görünüyor.
Fakat bunun için rahat ve güvende hissedilen bir ortam ilk şart. Ve hepimiz biliyoruz ki, bizimki gibi toplumsal ön yargıların yaygın ve HIV konusunun hala tabu olduğu toplumlarda HIV pozitifleri damgalayan, ötekileştiren, yargılayan ve hatta aşağılayan cümle ve sorular duymak oldukça mümkün. Yani bu ortamın oluşmamasından hepimiz sorumluyuz.
Bu sebeple, #hivhakkindahersey temasıyla düzenli olarak sürdürdüğümüz ve çok okunan #hivbilgisi yayınlarımıza bir yenisini ekledik ve HIV ile yaşayanların deneyimlerini şimdi olduğundan daha rahat anlatabilecekleri bir ortamı teşvik edebilmek umuduyla, HIV ile yaşayan birine asla söylememeniz gerekenleri ve desteklendiklerini hissetmelerini sağlayacak bazı soruları listeledik.
İyi okumalar.
herkes için #hivbilgisi #hivhakkindahersey
--HIV ile yaşayanlarla konuşma rehberi--
Şunu sormayın: Yaşadıklarından dersini aldın mı? Aklı başına geldi mi?
Bu tarz yargılayıcı sorular insanların HIV hakkında konuşmaktan çekinmelerinin gerçek sebeplerinden biridir. HIV bir ceza değildir ve hiç kimse bu soruda işaret edilen türde bir cezaya çarptırılmak istemez. Bu yüzden HIV sadece kötü insanların başına gelebilecek bir olguymuş gibi konuşmaya bir son verin. Derhal.
Şunu sorun: Nasıl başa çıkıyorsun?
Bu soru arkadaşınıza, yaşadıkları ile ilgili duygularını açıklayabilme size de onun ayrımcılık ötekileştirme ve bunlara dayalı kendini suçlama ile nasıl başa çıktığını öğrenme fırsatı verecektir. Bu soru ve cevaba göstereceğiniz ilgi aynı zamanda sizin, arkadaşınızı nasıl nasıl değerlendirdiğinizi de gösterecektir.
Şunu sormayın: Kim bulaştırdı? Ne zaman oldu?
O ya da bu. Şu ya da öteki.
Geçen yıl ya da altı ay önce. Ne fark eder?
Sakın çok hassas ve zor bir konuda size açılmaya çalışan bir insana bu kadar kaba davranmayın.
Eğer arkadaşınız nasıl bulaştığı hakkında konuşmak ve paylaşmak isterse, bırakın bunun zamanına ve biçimine kendisi karar versin.
Şunu sorun: Ne zamandır bununla mücadele ediyorsun?
Bu soru arkadaşınızın ne kadar zamandır, sosyal bir destek almadan HIV ile yaşadığı hakkında bilgi almanız için bir şanstır. Arkadaşınızın mevcut sağlık durumları hakkında rahatça konuşabilecekleri ve damgalamanın olmadığı bir ortam yaratacak olumlu ve yargı içermeyen sorular sormayı deneyin.
Şunu sormayın: (eğer bir İlişkileri varsa) Eşin/Sevgilin de mi HIV pozitif?
Sormayın çünkü hem çok çirkin hem çok yersiz bir soru hem de bunun konuyla hiçbir ilgisi yok.
Zaten HIV pozitifler HIV negatiflerle birlikte olamazlar diye bir yasa ya da öneri de yok. Başarılı devam eden HIV ilaç tedavilerinde cinsel partnerlere bulaş görülmez (Bkz: Belirlenemeyen = Bulaştırmayan).
Öte yandan arkadaşınızın kendisi ile ilgili bir durumu anlatıyor ve rahatça konuşuyor olması, eşleri ile ilgili bir durumu da aynı rahatlıkta anlatacağı anlamına gelmez. Sakın onları partnerlerinin sağlık durumuna dair özel bilgileri açıklamaları için garip bir duruma sokmayın.
Üçüncü şahıslarla ilgili tıbbi bilgiler dahil tüm kişisel bilgileri paylaşmanın suç olduğunu da unutmayın.
Şunu sorun: Kendini yeni bir enfeksiyondan nasıl koruyorsun?
Arkadaşınızın sağlık ve güvenliğinden endişe etmeniz gayet normaldir ve bu endişenize HIV'in aktarılma/bulaştırılma olasılıkları da dâhil olabilir. Bu gayet anlaşılır.
Ancak bu endişenizi dile getirirken onların güvenilir olmayan yollara başvurduğunu, insanları kolayca riske attıklarını farz etmeyin, çünkü bu bariz bir ön yargı. Eğer bu soruyu doğru zamanda ve yapıcı bir üslupla sorarsanız hem arkadaşınız için rahat bir kendini ifade ortamı oluşmuş, hem de sizin için işe yarar, pratik ve uygulanabilir, güncel #hivbilgisi edinme fırsatı bulursunuz.
Şunu sormayın: AIDS olacak mısın? AIDS misin?
Ne mutlu ki arkadaşınız -HIV’in sebep olabileceği en ileri seviye hastalıklar bütününün sınıflandırılmasında kullanılan bir terim olan- AIDS evresini hiç yaşamayacak!
AIDS terimi, HIV ilaç tedavilerinin şu anki kadar etkili olmadığı zamanlarda kullanılan bir terimdi. Bir bireyin CD4 hücre sayısı (bağışıklık hücresi) 200’ün altına düştüğü zaman, AIDS tablosuna girebilme riskleri oluşur ve bu da ölümcül olabilecek şekilde vücudun bağışıklık sisteminin fırsatçı enfeksiyonlara karşı zayıf olduğu durumu işaret eder.
Fakat haberler güzel!
HIV ile mücadele günümüzde o kadar değişti ve ilerledi ki tedaviye erişimin ve düzenli HIV ilaç tedavisinin erişilebilir olduğu yerlerde AIDS kelimesini sözlükten çıkarabiliriz.
Şunu sorun: HIV tedavin nasıl gidiyor?
Günümüzde HIV tanısı almış bir birey, tedaviye başladığı ve tedaviye bağlı kalıp ilaçlarını belirtilen şekilde zamanında ve uygun dozlarla aldığı sürece, HIV ile yaşamayan bir insan kadar uzun ve sağlıklı yaşayabilir.
Ama ne yazık ki, Dünya genelinde HIV ile yaşayanların dörtte birinin, hayat kurtaran ve bulaş engelleyen etkin HIV ilaç tedavisine erişimi hâlâ yok. Arkadaşınızın sağlığı konusunda dikkatli olduğundan emin olun ve ihtiyaç duyduğunda bir sağlık kuruluşuna gitmeleri hususunda cesaretlendirin, hatta bu adımı onunla birlikte atın, gerçek bir arkadaşın yapacağı gibi ona koşulsuz destek olun.
herkes için #hivbilgisi #hivhakkindahersey
