Yayına hazırlayan: Kırmızı Kurdele İstanbul Gönüllüsü S. Yayın tarihi: Aralık 2020
Güncelleme: Ağustos 22, 2022 (#hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler KAYNAK GÖSTERMEK ŞARTIYLA herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ederiz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.)
Cinsel sağlığınızı doktorunuzla konuşabilmeniz oldukça önemlidir.
Doktorunuzla paylaşacağınız ve onun size vereceği bilgiler ışığında, daha da bilinçli cinsel pratikleri benimseyen biri haline gelebilir ve olası riskleri daha kolay yönetebilirsiniz.
Hem yetiştirilme biçimimiz hem de çevresel faktörler dolayısıyla birçoğumuz cinsel hayatımıza dair detayları konuşmaktan çekiniriz, hatta cinsel yönelimimiz hakkında açık açık da konuşamayabiliriz. Ancak unutmamalıyız ki doktorlar, size verdikleri sağlık hizmetinden kalitesinden ve yaptığınız konuşmaların gizli kalmasından hem tıbbi hem de hukuki olarak sorumludurlar, hem de sizin sorabileceğiniz soruları muhtemelen daha önce duydukları ve cevapladıkları için sizi en doğru şekilde yönlendirecek kişilerdir. Dolayısıyla onlarla hastaları olarak gireceğiniz dürüst ve samimi bir cinsel sağlık sohbeti, kesinlikle sizin faydanıza olacak ve sizi daha da bilinçlendirecektir.
#hivbilgisi sağlayıcısı Kırmızı Kurdele İstanbul’un ilk günden beri kesintisiz olarak sürdürdüğü #onlinehivdanismanligi servisine her gün gelen onlarca soru arasında, muhtemelen -Koronavirüs pandemisi ve medyaya yansıyan Maymun Çiçeği Virüsü/Hastalığı olgularının da etkisiyle- bireylerin cinsel sağlıklarını nasıl koruyacakları ve farklı cinsel pratikleri deneyimlerken cinsel yolla bulaşabilen enfeksiyonlardan nasıl korunacaklarına sorular son dönemde artış gösterdi.
Her ne kadar Kırmızı Kurdele İstanbul #onlinehivdanismanligi servisindeki gönüllü danışmanlarımız sizleri güvenli alanda tutacak cevaplar verseler de, özellikle cinsel yolla bulaşabilen diğer enfeksiyonlar hikayesi bulunan ve/veya hali hazırda tedavi gören HIV pozitif bireylerin bu sorularını, kendilerini takip ve tedavi eden doktorlarıyla konuşmaları daha doğru buluyor ve bu konuda cesaretlendirmek istiyoruz.
İşte buz yüzden #onlinehivdanismanligi servisimize en çok gelen sorulan arasında öne çıkan ve cinsel sağlığınız hakkında doktorunuzla mutlaka konuşmanızı önerdiğimiz beş konu başlığını sizler için derledik.
İyi okumalar.
Kırmızı Kurdele İstanbul
#hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı
1. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE)
Kendinizi cinsel yolla bulaşabilen enfeksiyonlardan koruyarak, cinsel ilişkilerinizi yaşamak çok önemli bir konudur.
Özellikle ülkemizde son 5 yıl içerisinde HIV enfeksiyonuna maruz kalan bireylerin sayısındaki artış, cinsel deneyimlerimiz sırasında neden dikkatli ve korunarak ilişki yaşamamız konusunda bizleri uyarıyor. Ancak elbetteki bu başlığın konusu sadece HIV değil. Bel soğukluğu, frengi, hepatitler, klamidya, HPV gibi diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da bu başlığında altında sıralanmaktadır.
Cinsel yolla bulaşabilen enfeksiyonlar, cinsel ilişkiniz/ilişkileriniz sırasında, cinsel partnerin birbirlerine bulaştırabilecekleri ve ancak bir tedavi ile kontrol altına alabilinecek sağlık durumlarıdır. Bunların bazıları, bulaşı sonrasında belirtiler gösterip sizin fark etmenizi sağlarken, bazıları bulaşıdan sonra uzun bir süre hiç bir belirti dahi göstermeyerek varlığını sürdürebilir. Dolayısıyla cinsel partnerinizde bir enfeksiyon olup olmadığını çoğu zaman anlamayabilirsiniz bile. Bu sebeple gireceğiniz cinsel ilişkilerde tedbir almanız, ilişkideki herkes için de önemlidir.
Cinsel ilişkilerinizde yaşadığınız cinsel pratiklerin ne gibi korunma şekilleri olabileceğine ve korunmazsanız nelerle karşılaşabileceğinize dair detaylı bilgiyi mutlaka doktorunuzla konuşmanızı öneriyoruz. Doktorunuz hangi pratiklerin ne gibi risklere sahip olduğunu ve bu risklerden nasıl korunabileceğinizi size en detaylı şekilde anlatacaktır.
2. Tedbirli davranmak (bilgi, kondom, PrEP vb.)
Tedbirli davranma konusu, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla birlikte konuşulması gereken bir konudur. Doktorunuzda, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar hakkında bilgi alırken bu enfeksiyonlardan nasıl korunabileceğinizi de öğrenebilirsiniz.
Korunma başlığı altında, doktorunuzla konuşabileceğiniz ilk konu kondom ve kayganlaştırıcı kullanımı gelebilir. Kondom günümüzde, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların bulaşısını önlemede en etkili korunma aracıdır. Doktorunuzdan kondom çeşitleri ve arasındaki farklar konusunda bilgi talep edebilirsiniz. Ek olarak, kullanım sırasındaki herhangi bir deformasyonu önlemek adına, kondom kullanımını daha da güvenli hale getirecek kayganlaştırıcılar hakkında bilgiler de işinize çok yarayacaktır.
Cinsel ilişkileriniz sırasında tercih ettiğiniz seks pratikleri ve bunları nasıl uyguladığınız gibi başlıklar da tedbirli davranmak başlığı altında konuşulabilir.
3. Fiziksel yapınız
Cinsel sağlık dediğimizde aklınıza sadece CYBE ve korunma yöntemleri gelmemeli. Çünkü vücut yapınız cinsel sağlığınızı ve dolaylı da olsa ruh sağlığınızı önemli ölçüde etkiler.
HIV pozitif bireyler bilirler; düzenli muayenlerinde doktorları, kilo alma veya verme gibi, onların vücut yapılarında değişiklikleri de gözlemler ve sorgularlar. Aynı zamanda HIV pozitif bireyler de bu değişiklikleri gözlemleyip, kendilerini sorgularlar. Ve Türkiye'nin *en çok başvurulan #hivbilgisi kaynağı Kırmızı Kurdele İstanbul olarak da aşırı kilo alma veya kilo verme konusunda çok soru aldığımız doğrudur.
Vücut yapınızdaki değişiklikler tedaviniz ya da ruh sağlığınız ile doğru orantılı olarak artabilir ya da azabilir. Ancak bunda endişe edecek bir durum söz konusu değildir. Çünkü HIV’den bağımsız olarak farklı etkenler vücudunuzdaki bu değişikliklere zemin hazırlıyor olabilir. Örneğin; HIV nedeniyle siz farkında olmadan bir depresyon geçiriyor ve bu sebeple de beslenmenize dikkat etmiyor olabilirsiniz…
Ya da tam tersi, çok yemek yiyerek farkında olmadan kilo alma eğilimine girmiş olabilirsiniz. Bu gibi durumları doktorunuzla konuşarak, sağlıklı beslenme ve formda kalma konusunda destek alabilirsiniz. Hatta doktorunuz, eğer çok acil bir durum var ise, sizi bir beslenme uzmanına da yönlendirebilir…
HIV pozitif olsun ya da olmasın, her birey için fiziki görünüm ve vücut yapısı, az ya da çok önem taşımaktadır. Farklı fiziki görünümlere girmek adına yapacaklarınız, siz farkında olmadan vücudunuzun savunma sistemi olan bağışıklık sisteminizi etkileyebilir ve farklı enfeksiyonlara karşı vücudunuzun savunması zayıflatabilir. Bu sebeple, bu konuda doktorunuzun vereceği bilgileri ve yönlendirmeleri dikkate almanızı öneriyoruz.
4. Ruh sağlığınız
Ruh sağlığımız ile cinsel sağlığımız birbirleriyle çok yakın ilişkilidirler. Bunun en iyi örneği olarak, kendimizi iyi hissetmediğimizde ya da depresif bir ruh halinde olduğumuzda, cinsel ilişkiye karşı isteksiz yaklaşmamızı gösterebiliriz.
Özellikle HIV pozitif bir bireyseniz ve henüz mevcut sağlık durumunuza tam uyum sağlayamadıysanız, gelecek kaygısı, ölüm korkusu, ifşa korkusu gibi birçok faktör ruh sağlığınızı etkileyebilir ve sizi bunalıma sürükleyebilir. Bu gibi durumlarda, içinde bulunduğunuz kötü düşünce kalıplarından ve bozuk ruhsal durumdan kurtulmanız için doktorunuzla açık açık konuşmanız gerekir.
“İnsan bilmediği şeyden korkar” sözüyle, HIV nedeniyle içinde bulunduğunuz/bulunabileceğiniz depresyon durumundan kurtulmanızın temel şartlarından birinin, doğru ve güncel #hivbilgisi edinmek ve bilinçlenmek olduğunu hatırlatmak isteriz. Bir HIV pozitif birey olarak, HIV hakkında ne kadar çok doğru ve güvenilir #hivbilgisi ile kendinizi zenginleştirir ve mevcut sağlık durumunuzu nasıl yöneteceğinizi öğrenirseniz, zaman içerisinde HIV’e karşı gösterdiğiniz depresif ruh hali de sona erecektir.
Eğer kendinizi mevcut kötü ruh halinden kurtaramıyorsanız ya da bu durumu kontrol edemiyorsanız, doktorunuz bir ruh sağlığı uzmanından destek almanız konusunda sizi yönlendirebilir.
5. Sigara, alkol ve uyuşturucu (kullanıyorsanız)
Size her ne kadar zevk verdiğini ve size psikolojik olarak destek olduğunu düşünseniz de, sigara ve alkol kullanımı sağlığınızı doğrudan etkileyen faktörlerdir. Bu konuda çok fazla söze gerek yok.
Eğer HIV ile yaşıyorsanız ve düzenli sigara ve alkol vb. kullanıyorsanız, bu alışkanlıklarınızdan kurtulmanız için doktorunuzla konuşabilir ve hatta sizi bağımlılık polikliniğine yönlendirmesini talep edebilirsiniz. Sigara ve alkol kullanımını sonlandıran HIV pozitif bireylerin yaşam kalitelerinde gözle görülür artışların olduğu gözlemlenmiştir.
Düzenli ya da düzensiz uyuşturucu kullanımı ise kesinlikle destek alarak bir an önce sonlandırılması gereken durumudur. Artan uyuşturucu kullanımı ile yeni HIV tanıları arasında ilişki arayan çeşitli çalışmalar mevcuttur. Uyuşturucu kullanımı ile birlikte bireylerde azalan tedbir bilinci, beraberinde tüm CYBE'lere zemin hazırlamaktadır. Ek olarak uyuşturucu kullanımı, kimyasal madde ile beyin kimyanıza zarar vermesinden dolayı, ruhsal hastalıkların da gelişmesine neden olacaktır. Günümüz ruh sağlığı uzmanları, hastalarından onlarla ilgili bilgileri toplarken, özellikle uyuşturucu kullanımı olup olmadığını sorgulamaları bu sebeptendir.
Doktorunuzla tütün, alkol ve uyuşturucu kullanımınız hakkında mutlaka konuşmanızı öneririz. Doktorunuz zararlı maddeleri kullanımınızı azaltmak için çeşitli yöntemler konusunda sizi bilgilendirir ve destek programlarına yönlendirebilir.
Özetleyecek olursak; cinsel sağlığınızı korumak ve sağlıklı bir cinsel yaşam sürdürmek için gerekli her bilgiyi doktorunuzdan, birinci ağızdan temin edebilirsiniz. Doktorunuz her türlü mahrem konunuza saygı duyacak ve sizi en doğru şekilde bilgilendirecek sağlık profesyonelidir. CYBE, CYBE’den korunma ve ruh sağlığınız ile ilgili her türlü soru ve sorununuzda, size yol gösterecek ve gerektiğinde başka bir sağlık profesyoneline yönlendirecek kişi, yine doktorunuzdur.
Korunma başlığı altında, doktorunuzla konuşabileceğiniz ilk konu kondom ve kayganlaştırıcı kullanımı gelebilir. Kondom günümüzde, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların bulaşısını önlemede en etkili korunma aracıdır. Doktorunuzdan kondom çeşitleri ve arasındaki farklar konusunda bilgi talep edebilirsiniz. Ek olarak, kullanım sırasındaki herhangi bir deformasyonu önlemek adına, kondom kullanımını daha da güvenli hale getirecek kayganlaştırıcılar hakkında bilgiler de işinize çok yarayacaktır.
www.kirmizikurdele.org #hivhakkindahersey #hivindogrusu
