2-6 Mart tarihlerinde ABD'nin Denver eyaletinde düzenlenen, HIV alanının en ciddi ve bilimsel seviyesi en yüksek konferansı olan CROI2024'te HIV tedavisinin geleceğine ilişkin çalışmalar sunuldu. Onlardan ve en ilginçlerinden biri olan haftada bir kullanılacak tabletler hakkındaki #hivbilgisi yazımızı aşağıda okuyabilirsiniz.
www.kirmizikurdele.org
herkes için #hivbilgisi
#hivhakkindahersey
Yayıma hazırlayan: Arda Karapınar, Tedavi aktivisti, Topluluk yazarı
Yayım tarihi: Mart 7, 2024
Herkes için #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler KAYNAK GÖSTERMEK ŞARTIYLA herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ederiz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.
*Haftada bir kez kullanılacak biçimde tasarlanan tablet formundaki iki HIV tedavisi ilacına ilişkin çalışmalardan elde edilen ilk veriler ABD'nin Denver'da eyaletinde düzenlenen Retrovirüsler ve Fırsatçı Enfeksiyonlar Konferansı'nda (CROI 2024) paylaşıldı.
Bunlardan bir tanesi MK-8527 adıyla anılan ilaç. Henüz Faz 1 aşamasında olan bu ilaç ilk etapta henüz HIV ilaç tedavisine başlamamış 34 kişi üzerinde ve farklı dozlarda denenmiş ve haftada bir kez kullanımda vücutta yeterli yoğunluğu sağladığı ve HIV'i düzenli olarak baskılamada etkili olduğu görülmüş ki bu oldukça iyi bir haber. Bir diğer iyi haber ise kolesterol, karaciğer enzimleri veya böbrek fonksiyonu gibi konulara ilişkin laboratuvar testlerinde MK-8527'e bağlı herhangi bir değişikliğin gözlenmemiş olması. Özetle; bu çalışma henüz çok erken aşamada olsa da umut veriyor.
Haftada bir kez kullanılacak tablet formundaki iki HIV tedavisi ilacına ilişkin çalışmalardan diğeri ise GS-1720. MK-8527 gibi Faz 1 aşamasında olan ilaca ilişkin çalışma, 450 mg'lık tek bir dozdan sonra ilaç konsantrasyonunun yarıya düşmesinin ortalama 9,4 gün sürdüğünü ve haftada bir tablet kullanımını desteklediğini ortaya koyuyor. GS-1720'nin ilk tabletin kullanılmasını takip eden on birinci günden itibaren vücuttaki HIV'i kontrol altına alarak, virüs yükünü baskılamaya başladığını ve tıpkı MK-8527 gibi onda da ciddi bir yan etkinin gözlemlenmediğini de ekleyelim.
- Değerlendirme -
Ajandası HIV kesin tedavisine ve uzun süre etkili enjekte edilebilir ilaçlara ilişkin çok sayıda çalışma ile dolu olan CROI2024'te, tüm bu çalışmalara ek olarak haftada bir kez kullanılacak tablet formundaki çalışmaların da yer bulması, HIV ilaç tedavisinin bir sonraki kuşağında nasıl alternatiflerle karşılaşabileceğimizi ve ilaç endüstrisinin yönelmeyi tercih edeceği istikamete dair işaretler vermesi açısından bence önemli.
Bir yandan kesin tedavi çalışmaları devam eder, bir yandan da uzun süre etkili enjekte edilebilir ilaçlar yavaş yavaş kullanılmaya başlarken, tablet formunda ilaçların da günlük yerine haftalık olarak kullanılabilecek olması ihtimali, farklı tedavi alternatiflerine sahip olmak isteyenler için önemli olduğu kadar, bilimsel ilerleme açısından da değerli.
Bir başka konuyu merak edenler için ise kısa bir cevap; kesin tedavi çalışmalarında henüz sona yaklaşmış değiliz ancak her yıl bir öncekine göre daha umutlu oluyoruz, çünkü bu alandaki çalışmaların sayısı ciddi ölçüde artıyor.
Uzun süre etkili enjekte edilebilir ilaçların Türkiye'de kullanımına ilişkin güncel durumu merak edenler olduğunu da biliyorum. Henüz sadece 3-4 ülkede kullanılabilen bu yeni ilaçların Türkiye'de yakın zamanda kullanılmaya başlanması beklenmiyor. Bildiğiniz gibi bu konu hem ilgili firmaların ruhsat ve geri ödeme başvurusu aşamalarını başarıyla tamamlaması hem de devletin ilgili birimlerinin ruhsat ve geri ödeme, yani ilaç ücretlerini sistemden ödemeyi kabul etmesi ile alakalı.
Yazıyı bitirirken HIV'in kesin tedavisi hedefinde yolun uzun olduğunu ve kat edilmesi gereken bir hayli mesafe olduğunu bir kez daha vurgulamam gerekir.
Bu bağlamda, bu benzeri tüm çalışmalardan gelen tüm verilere sağduyulu ve temkinli yaklaşmanın, erken ve gereksiz heyecanlara kapılmaktan daha doğru ve gerekli olduğunun ve devam eden ve HIV'i başarıyla baskılayarak bulaş engelleyen (Bkz: Belirlenemeyen = Bulaştırmayan, #BesittirB) mevcut HIV ilaç tedavilerinin aksatılmadan kullanılmaya devam edilmesi gerektiğinin altını da özellikle çizmek isterim.
Dünya çapındaki tüm HIV tedavisi çalışmalarını ve HIV bilimini yakından takip etmeye ve kayda değer tüm gelişmeleri Türkiye HIV topluluğuyla paylaşmaya devam edeceğim. Takipte kalın. www.kirmizikurdele.org herkes için #hivbilgisi
#hivhakkindahersey (*Yeni ilaçların araştırma ve test aşamalarını tamamlaması en az bir kaç yıl sürebilmektedir. Dolayısıyla CROI2024'te çalışmalarından ilk bilgiler paylaşılan bu ilaçların HIV ilaç tedavisi modellerini çok yakın tarihte değiştirmesi pek olası değil. Ancak bu çalışmalar HIV ilaç tedavisinin bir sonraki kuşağında nasıl alternatiflerle karşılaşabileceğimizi ve ilaç endüstrisinin yönelmeyi tercih edeceği istikamete dair işaretler vermesi açısından önemli.)
