Doğru soruları doğru üslupla sormak önemlidir çünkü yanlış sorular sormak veya yanlış bir kelime seçmek karşınızdaki insana kötü hissettirebilir. Hele de bu diyalog kişiye özel bilgiler, herkesle kolay kolay paylaşılmayan sırlar içeren bir diyalog ise.
İlk günden beri kesintisiz olarak hizmet veren #onlinehivdanismanligi servisimiz bugüne kadar hem HIV pozitiflerden hem de HIV şüphesi taşıyan bireylerden on binlerce soru aldı. Biz de ekip olarak bu sorulardan yola çıkarak, HIV hakkında konuşurken konuya hiçbir yararı olmayan birkaç noktayı özellikle belirginleştirmek istedik.
HIV ile yaşayan birine aşağıdaki sorulardan birini sormadan önce lütfen empati yapın ve bu soruların nasıl bir etkisinin olabileceğini iyice düşünün. Bunu yaparsanız, bu soruları sormak yerine aşağıdaki #hivbilgisi yazısında önerdiğimiz iletişim biçimini benimseyeceğinizden eminiz. Doğru ve güncel #hivbilgisi'ni yayılması için yazıyı sosyal medya hesaplarından paylaşacak olan tüm okurlarımıza şimdiden teşekkür ederiz.
Keyifli okumalar.
www.kirmizikurdele.org
#hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı
#hivhakkindahersey
Yayına hazırlayan: Kırmızı Kurdele İstanbul Gönüllüsü B.
Güncelleme tarihi: Temmuz 7, 2023 - Yayın tarihi: Eylül, 2017
(Güvenilir #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler KAYNAK GÖSTERMEK ŞARTIYLA herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ederiz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.)
- ‘Temiz’ misin?
Bu soru genelde HIV konusunda genel ortalamaya göre biraz daha fazla bilgi sahibi olanlardan geliyor. Sormaya çalıştıkları şey, vücuttaki HIV seviyesinin ‘belirlenemeyen’ olup olmadığı. Tamam soru iyi niyetli bir soru ama birine HIV durumuyla ilgili olarak "temiz" olup olmadığını sorduğunuzda HIV ile yaşamayı kirlilik olarak kabul ediyorsunuz demektir. Bu tip kısaltmalar konuşurken birkaç saniye tasarruf sağlar evet ama bazı HIV ile yaşayanlar için rahatsız edici olabilir.
Temiz" ve "kirli" gibi terimler çamaşırlar için kullanılır, insanların HIV durumunu tanımlamak için değil. Bunun yerine en son viral yük testini ne zaman yaptırdıklarını ve/ya da sonucun ‘belirlenemeyen’ olup olmadığını sormak daha zarif ve düşünceli bir davranış olacaktır.
- HIV sana nasıl bulaştı?
Ne olacak bunu öğrenince?
HIV toplumumuzda hala tabu olduğu ve her zaman kolayca konuşulabilen bir konu olmadığı için, HIV pozitiflere virüs ve günlük yaşantıları hakkında sorular sormak, hatta bu konuda biraz fazlaca meraklı olmak anlaşılabilir.
Fakat bu, HIV öykülerini kolayca sorabileceğiniz anlamına gelmiyor. Çünkü bu soruyu başka hangi soruların takip edecebileceğini hepimiz tahmin edebiliyoruz.
HIV korunmasız her türlü cinsel ilişki, kan nakli gibi yollar da dahil olmak üzere çeşitli yollarla bulaşabilir. HIV ile yaşayan kişiler özel bilgilerini ve çeşitli detayları paylaşmak isterlerse konuşmayı kendileri başlatırlar. Yani demek istiyoruz ki size sorulmasından hoşlanmadığınız türde soruları siz de sormayın ve iyi iletişimin en temel öğesini hiç unutmayın; saygıyı.
-Virüs sana kimden geçti?
Virüsü kimden kaptın? Bu soruya da aynı soruyla cevap vermek mümkün aslında; Ne olacak bunu öğrenince? Neye yarayacak, neye hizmet edecek bu bilgi?
Belki de arkadaşınızın HIV pozitif olma sebebi bir cinsel istismar ya da başka travmatik, ağır bir olaydır? Belki bu soru kendi akıllarını bile hala kurcalayan, içlerini kemirmelerine sebep olan bir konuya işaret ediyordur ve kendi içlerinde aşmaya çalıştıkları bir sorunu rahatsız edici bir biçimde gözlerine sokuyordur?
Hepsini bir kenara bırakırsak, o kişiyi hatta tam günü ya da saati bilmenin, tedaviye, tıbba, bilime ve nihayet HIV pozitif kişiye zerre faydası yok. Özetle; bu soru aklınızın ucundan dahi geçiyorsa arkadaşınıza bir iyilk yapın; sormayın.
- Sevgilin/Eşin de HIV pozitif di mi?
Hayır arkadaşlar;
değiller.
Bazılarınınki belki olabilir ama büyük çoğunluğun sevgilisi/eşi HIV pozitif değil. Öyle bir zorunluluk, öyle bir gereklilik yok. Çünkü;
Belirlenemeyen eşittir Bulaştırmayan (B=B) hakkında tüm #hivbilgisi yazılarımızda ve araştırma sonuçlarıyla anlattığımız gibi vücutlarındaki virüs miktarı B (belirlenemeyen) seviyeye baskılanmış HIV pozitifler kondomsuz cinsel temaslarda bile virüsü eş/partnerlerine BU LAŞ TIR MAZ lar. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi için B eşittir B sayfamızı ziyaret ederek ilgili araştırmaları okuyabilirsiniz.
İşin bilimsel boyutunu bir kenara bırakırsak, birine sevgilisi/eşiyle ilgili bu çeşit sorular sormak insani açıdan da hiç hoş değil.
Herhangi bir diyalogda bulunmayan birisi yani üçüncü şahıslar hakkında, üstelik onların kişisel bilgileri, özel bilgileri hakkında sorular sormak gerçekten hoş değil. Size yapılsa hoşunuza gitmeyecek şeyleri siz de başkalarına yapmayın ve en önemlisi merakınızın saygınızı yenmesine izin vermeyin.
- Acı/ağrı çekiyor musun?
Yıl boyunca sık görülen soğuk algınlığı, grip veya mide rahatsızlıklarına yakalanmak kimse için eğlenceli değil. Bu tip dönemlerde herkes yorgun, keyifsiz ve belki de biraz yalnız hissediyor olabilir.
Ancak kronik bir durumları olmasına rağmen, HIV pozitifler ne sandığınız gibi ağır hastalar ne de virüs kaynaklı acılar çekiyorlar. HIV ile yaşayan ama virüsü baskılayıp, bağışıklık sistemini tüm negatif bireylerinki gibi sağlıklı tutan HIV ilaçları (ART) kullanan bireyler ömürleri neyse onu yaşıyor ve yaşam kalitelerinden de bir şey kaybetmiyorlar.
Özetlersek; hayır. Genel olarak HIV'e bağlı, HIV'in özellikle sebep olduğu bir ağrı, acı, sızı içinde değiller.
- Ayy canıım benim, çok üzüldüm yaa?!
Evet, bu tam bir soru cümlesi değil ama bu #hivbilgisi yazımıza dahil edilmesi şarttı.
Arkadaşınızın HIV öyküsünü dinledikten sonra üzgünlük belirtmek destekleyici bir davranış gibi görünebilir ama pek çok HIV pozitif böyle düşünmediğini söylüyor. Çünkü üzgünlük genelde ortada yanlış bir şey olduğunda, o yanlışı yapan ya da yanlışa maruz kalan kişi için bildirilir. Sizin niyetiniz bu değilse de böyle anlaşılması mümkün.
O yüzden, eğer niyetiniz destekleyici olmak, arkadaşınıza ihtiyaç halinde yanında olduğunuz mesajını aktarmaksa bunun çok daha doğru yolları var. Mesela şu nasıl?
''Benim yapabileceğim bir şey varsa daima yanında olduğumu bilmeni isterim, çünkü HIV sadece bir virüs ve bu virüs bizim arkadaşlığımızın belirleyicisi değil, asla da olmayacak!''.
