Günümüzdeki etkili HIV ilaç tedavi rejimleri sayesinde, HIV ile yaşayan bireyler uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürebiliyorlar. Güncel verilere göre, Dünya çapında 5.7 milyon 50 yaş üzeri HIV ile yaşayan birey bulunmakta.
Fakat etkili tedavi rejimlerinin desteği olmasına rağmen, diğer birçok birey gibi HIV ile yaşayan bireylerde duyma güçlüğü, görme bozukluğu, vücudun yaşlanarak hareket zorluğu yaşanması gibi yaşlılığa bağlı sağlık sorunları ile karşı karşıya kalıyorlar. Ancak tabi ki kendinizi daha iyi hissettirecek ve HIV ile yaş alırken size destek olacak bazı yöntemler var.
HIV ile yaş alma süreci
Ön yaş alma dönemi
HIV ile yaşayan bireylerin, uzun ve sağlıklı bir yaşama sahip olabilmeleri için, HIV-negatif bireylere göre daha dikkatli ve özenli olmaları gerekiyor. Çünkü HIV ile yaşayan bireylerin bağışıklık sistemleri daha çok çalışır.
Bireylerin, sigara içmek, alkol kullanmak ya da sağlıksız beslenmek gibi yaşam tercihleri ile doğru orantılı olarak, HIV ile yaşayan bireylerin yaş ile ilişkili hastalıklara da erken sürede maruz kaldıkları, uzun süredir bilinen bir gerçek.
Yaş ile ilişkili sağlık durumları ve HIV
HIV ile yaşayan ileri yaştaki bireylerin sıklıkla karşılaştıkları sağlık sorunları şunlardır;
· Kalp damar hastalıkları
· Böbrek yetmezliği
· Karaciğer yetmezliği
· Kanser
· Osteoporoz (kemik erimesi)
· Unutkanlık
Eğer ileri yaşta HIV ile yaşayan bir bireyseniz ve kendinizde farklı belirtiler ya da hastalık hali hissediyorsanız, mutlaka hekiminize durumu anlatmalı ve daha sağlıklı olmak için gerekli tedbirleri almalısınız.
Uzun dönem HIV tedavisi
1990’lardan bu yana ART tedavisi altında olan HIV ile yaşayan bireylerde, vücudun yaşlanmasına bağlı yan etkileri yeni yeni görmeye başladık. Örneğin, bazı ART’ler böbrek yetmezliğine neden olabilecek hasarlar bırakabiliyor.
Siz yaş aldıkça ve doğal olarak sağlık sorunları yaşamaya başladıkça, artık daha fazla ilaç almanız gerekecek. Dolayısıyla HIV tedavinizi takip eden hekiminizin dışında başka doktorlarla da görüşmeye başlayacaksınız.
Bazı durumlarda, başka bir hastalığın tedavisinde kullanılan bir ilaç HIV ilaçlarınızla karşılıklı etkileşime girebilir, biri ya da ikisi birden daha az etkili hale gelebilir. Bu yüzden hekiminizin kullandığınız bitkisel ve alternatif yöntemler de dahil olmak üzere tüm ilaçlarınızdan haberdar olması önemli bir husustur.
Cinsellik ve ikili ilişkiler
Uzun dönemli bir ilişkinin içinde olabilirsiniz, ya da yeni ilişkileri keşfediyorsunuzdur. Her ne kadar plansız gebeliklerden kaçınmak için doğum kontrolüne ihtiyaç duymasanız da, HIV ve diğer CYBE’lerin size bulaşmasını önlemek için erkek (harici) ya da kadın (dahili) kondomu kullanmanızın etkili bir yöntem olduğunu unutmamalısınız.
Eğer HIV tedavisi görüyorsanız ve düzenli olarak viral yük seviyenizi test ettiriyorsanız, “belirlenemeyen” kavramının da cinsel sağlığınıza olumlu etkisini öğrenerek kendinizi bu konuda daha güvenilir hissedebilirsiniz.
HIV ve kadınlarda ileri yaş
Eğer 45-56 yaş arasında bir kadın bireyseniz, menopoz adı verilen ve adet (menstura) döneminizin sonlanarak, farklı hormonsal değişimleri yaşadığınız “sağlık dönemi”ni deneyimliyor olma olasılığınız çok yüksektir. Menopoz dönemi, kişilere göre değişen yaşta başlamaktadır. Kadınlar, menopoz dönemine girmeden önce, ortalama 4-5 yıl içerisinde, adet döneminin sona ereceği menopoz döneminin belirtilerini yaşamaya başlarlar. Bu belirtileri başlıca söyle sıralayabiliriz:
· Yüzde, boyunda, göğüs bölgesinde ya da vücudun genelinde sıcak basması,
· Gece terlemeleri ve uyku sorunları,
· Cinsel isteksizlik, vajinal kuruluk ve hatta cinsel ilişki sırasında daha önce yaşanmamış acı duyma deneyimleri,
· Hatırlama ya da konsantrasyon problemleri,
· Ani duygu değişimleri, düşük ya da yüksek kaygı durumu.
Saydığımız bu belirtilerin hangisinin, ne zaman, hangi sıklıkla ve ne şekillerde ortaya çıkacağı kadından kadına değişen bir durumdur. Dolayısıyla eğer HIV ile yaşayan bir kadınsanız ve menopoz dönemine ait belirtileri yaşıyorsanız, mutlaka HIV tedavisini birlikte sürdürdüğünüz doktorunuza konu hakkında bilgi vermeli ve yönlendirmelerine kulak vermelisiniz. Gerektiği hallerde doktorunuz sizi farklı branşlara yönlendirip farklı doktorlardan menopoz süreciniz ile ilgili destek almanızı sağlayacaktır.
HIV ve akıl sağlığı
HIV ile yaşayan bazı ileri yaşlı bireyler ya da yeni tanı almış ve yaşı 50 üzerinde olan bireyler, HIV statülerinden dolayı kendilerini yalnız, dışlanmış ve hatta kimsenin istemediği bir insan gibi hissedebilirler. Aslında yaşla doğru orantılı, pozitif ya da negatif, her bireyde gerçekleşebilecek bu gibi duyguların direk HIV ile alakası olmayabilir. Dolayısıyla bu gibi duyguları hissetmeye başladığınızda, konu ile ilgili doktorunuza bilgi vererek, belki akıl sağlığınızı korumak için bazı önlemler ya da desteği almanız gerekebilir. HIV ile yaş almak ve ilgili tüm diğer konular hakkındaki sorularınız için online HIV danışmanlığı servisimiz aracılığıyla gönüllü danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz. www.kirmizikurdele.org
