(Bu yazı ilk olarak Klinik Plus Dergisi'nin 7. Sayısında yayınlanmıştır.)
HIV alanının en saygın ve bilimsel seviyesi en yüksek konferanslarından biri olarak bilinen ve ajandasında sunulan araştırmalar konferanstan sonra da uzun süre tartışılan Retrovirüsler ve Fırsatçı Enfeksiyonlar Konferansı (*CROI) bu yıl 3-6 Mart tarihleri arasında ABD’nin Denver eyaletinde gerçekleşti.
Bu önemli konferansı komünite temsilcisi olarak yerinde takip eden Aktivist Arda Karapınar, CROI2024 notlarını www.kirmizikurdele.org ve Klinik Plus için derledi.
www.kirmizikurdele.org herkes için #hivbilgisi #hivhakkindahersey
Yayıma hazırlayan: Arda Karapınar, Tedavi aktivisti, Topluluk yazarı
Yayım tarihi: Mart 7, 2024
Herkes için #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler KAYNAK GÖSTERMEK ŞARTIYLA herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ederiz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.
HIV’in sadece sosyal değil bilimsel boyutuyla ve araştırmalarla da yakından ilgilenen bir aktivist olarak CROI’nin bu alanın en özel ve önemli konferansı olduğunu düşünüyorum. Daha önceki edisyonlarını yoğunluk, hastalık vb. sebeplerle çevrimiçi olarak takip edebildiğim CROI’yi bu sene uluslararası HIV topluluğunun bir parçası ve komünite temsilcisi olarak yerinde izleme şansına sahip oldum.
Her ne kadar CROI yukarıda bahsettiğim gibi alanın en özel ve önemli konferansı olsa da komünite katılımının ve görünürlüğünün düşük olması ile de eleştirilen bir konferanstı. Ancak bu yılki komünite görünürlüğünün ve komünite temsilcilerinin konferansa anlamlı katkılarının bu durumu değiştirdiğini ve önümüzdeki yıllarda daha da yoğun ve anlamlı bir komünite katılımına kapı açtığına dair yorumların şimdiden duyulmaya başladığını, konferansa komünite temsilcisi sıfatıyla katılmış birisi olarak gururla paylaşmak isterim.
O yüzden dört güne yayılan oldukça zengin programdan notlarıma birkaç kısa komünite notu da ekledim ancak önce *kısa kısa **bilimsel notlar.
(*Aktardığım kısa notlarda teknik bir hata ya da yanlış aktarım olduğunu düşünüyorsanız, ilgili poster ve özetleri lütfen detaylı olarak inceleyiniz.
**Çalışmalarla ilgili detaylar içeren bağlantılara altı çizili cümlelere tıklayarak erişebilirsiniz.)
-212 numaralı özet;
Virolojik baskı bir kez sağlandıktan sonra, uzun etkili enjekte edilebilir Cabotegravir ve Rilpivirin (CAB-RPV), ilaç tedavisine uyum ve bağlılıkla mücadele edenlerde oral antiretroviral tedaviden (ART) daha üstün. Çalışma randomize bir çalışma ve klinik çalışmalara nadiren dahil edilen bir popülasyonu içerdiği için dikkate değer.
-CARES çalışması;
Her 2 ayda bir enjekte edilen CAB-RPV, oral ART'ye kıyasla noninferior bulundu.. Güney Afrika, Uganda ve Kenya'da yürütülen çalışma, bu tedavinin seyrek (24 ayda bir) viral yük takibiyle ve daha da dikkat çekici olarak, başlangıç örneklerinde yapılan proviral genotiplerde NNRTI ve INSTI mutasyonu barındıran kişilerde bile yüksek oranda etkili olacağını gösterdi. Ancak, sunum sonrasında bu rejimi bilinen direnci olan insanlara yine de önermeyeceğini söyleyen uzman yorumları da paylaşıldı.
-Haftada bir kez Lenacapavir ve Izlatravir etkili mi?
Haftada bir kez kullanılacak oral Lenacapavir ve Izlatravir virolojik baskılamayı sürdürüyor. Haftalık Izlatravir dozu 2 mg ve total lenfosit veya CD4 hücre sayısını düşürmüyor. Bu, etkinliği kanıtlanmış ilk haftada bir oral ART rejimidir ve faz 3 çalışmaları planlanıyor. Detaylar için tıklayın.
Haiti'de yapılan bir çalışmada, güçlendirilmiş PI içeren bir rejimde olan kişilerin BIC/FTC/TAF'a geçirilmesinin etkili olduğu sonucuna varıldı. Bu kişilerin yüksek oranda NRTI direncine sahip olduğu bilinmekteydi; dolayısıyla bu durum, bu direnç hakkında bilgi sahibi olunmasa bile virolojik baskılamanın sürdürülmesinde güçlendirilmiş PI'den ikinci nesil integraz geçişinin güvenli olduğunu gösteren 2SD çalışmasının sonuçlarını destekliyor.
HIV ve HCV tedavisinin eşzamanlı olarak başlatılması oldukça etkili. Kullanılan rejimler HIV ve HCV için sırasıyla BIC/FTC/TAF ve SOF/VEL.. Çalışmaya dahil olan 128 kişinin (52'si HIV ilaç tedavisi almayan) tamamında HIV viral baskılanması sağlanmış ve %98,4'ünde (126/128) sürekli virolojik yanıt (SVR) 24 değerlendirmesine göre HCV iyileşmesi görülmüş. HIV ve HCV tedavisinde erişilen bu seviye gerçekten etkileyici.
HIV ile yaşayan veteranlara yapılan bir çalışmada, HIV negatif kontrol grubuna kıyasla, HIV pozitif erkeklerde prostat kanseri daha geç bir aşamada teşhis edildi. Bu bulgu özellikle ilgi çekici, çünkü prostat kanseri HIV pozitiflerde tarihsel olarak daha yüksek insidansa sahip olduğu gözlemlenmeyen birkaç kanserden biri ve bu sonuç hala tartışılabilir olsa da, prostat kanseri riski yüksek olan erkeklerde önerilen bir taramanın hala tam olarak uygulanamadığına ilişkin bir boşluğun işaret ediyor.
HIV’in komplikasyonları ile mücadele başlıklı oturumda sunulan bu özet menopoz sırasında integraz bazlı bir rejime geçen HIV pozitif kadınların, bel çevresi ve vücut-kitle indeksinde erken hızlanan artışlar yaşadığını gösterdi. Karşılaştırma grupları, rejim değiştirmeyen HIV pozitif kadınları ve HIV negatif kadınları içeriyordu ve hiçbiri bu değişiklikleri yaşamadı.
Yaşam Boyu HIV: Hamileler, Bebekler, Çocuklar ve Ergenler başlıklı oturumda sunulan HIV bu çalışma CROI2024’ün en ses getiren, medya yansıması en yoğun olan çalışmalarından biriydi. Çalışmaya göre HIV geçişi in utero (rahimde) olan altı çocuktan üçünde HIV ilaç tedavisi kesildikten sonra viral rebound görülmedi. Tüm anneler gebelik sırasında ART aldılar ve bebekler doğumdan sonraki iki gün içinde tedaviye başladılar. İlaç tedavileri ortalama beş yaşında kesildi ve remisyon süresi 48, 52 ve 64 hafta olarak bildirildi. Çalışma HIV ilaç tedavisine çok erken başlanan yenidoğanlarda HIV-1 rezervuarlarının oluşumunun sınırlanarak ART'siz remisyonun potansiyel olarak mümkün olabileceğini göstermesi açısından önemli ve değerli.
Klinik Plus için yaptığım bu derlemeyi kısa tutabilmek adına CROI2024’te sunulan araştırmalardan notları burada noktalıyorum. Buradaki çok kısa notlar bu zengin konferansı layıkıyla özetlemeye elbette yetmez. Bu yüzden, daha fazla araştırma ve bilgi için konferans web-sitesinin incelenmesini, konferans boyunca ve sonrasında paylaşımlar yapan AIDSmap, I-Base gibi web-sitelerinin sık sık ziyaret edilmesini öneririm.
Yazıyı giriş paragrafında bahsettiğim gibi komünite ve savunuculuk perspektifinden paylaşmak istediğim notlarla bitirmek istiyorum;
1. Hayatın tüm alanında olduğu gibi HIV araştırmalarında da çeşitlilik ve kapsayıcılık önemli. Klinik araştırmaların çok farklı özellikler sunan ülke ve bölgelerden, yaştan ve cinsiyetten katılımcıları kapsaması kritik önem taşıyor. CROI2024 bu çeşitliliği sunan araştırmaların daha kapsamlı ve dikkat çekici sonuçlar sunduğunu kanıtlayan bir konferans oldu.
2. HIV kesin tedavisi herkese uyan, tek bir ölçünün tüm bedenlere uyduğu tek bir strateji getirmeyecek. Sunulan çalışmalar ve o çalışmalar etrafında yapılan tartışmalar bunu net bir biçimde gösteriyor. Bu bağlamda, şu anda devam eden klinik araştırmalarda izlenen kombinasyon stratejilerinin yanı sıra temel bilim keşiflerinin ürettiği gelecek stratejilerini öğrenmek, anlamak ve onu olası bir HIV kesin tedavisine şimdiden adapte etmek önemlidir.
3. Araştırmacıların güvenilir, herkesin erişebileceği bir maliyetle sunulan, farklı imkân ve koşulları olan bölgelere kolayca adapte edilebilir bir kesin tedavi bulabilmesi için cevaplanması gereken çok temel sorular var hala. Bu yüzden alanda çalışan sadece bazı aktivistler/savunucular değil tüm savunucular bilimi çok yakından takip etmeli, anlayabilmeli, yorumlayabilmeli ve HIV alanındaki fon sağlayıcıları yatırım yapmaya devam etmeye, güncel #hivbilgisi’ni herkesin kolay anlayabileceği bir dille aktarmaya gönüllü olmalı ve komüniteyi gelecekteki klinik araştırmalara hazırlanmaya ve katılmaya teşvik edebilmeli.
Dünya çapındaki tüm HIV tedavisi çalışmalarını ve HIV bilimini yakından takip etmeye ve kayda değer tüm gelişmeleri Türkiye HIV topluluğuyla paylaşmaya devam edeceğim.
Takipte kalın.
www.kirmizikurdele.org herkes için #hivbilgisi
