top of page

Türkiye'nin Cinsel Sağlık Krizi

Güncelleme tarihi: 22 Eyl

Herkes için #hivbilgisi kaynağı www.kirmizikurdele.org'de daha önce de Türkiye’de HIV Aktivizminin Tarihi Bağlamı başlıklı yazı dizisi ile konuk ettiğimiz Frankfurt Goethe Üniversitesi Doktora Öğrencisi Beste İrem Köse'yi bir başka önemli yazısı ile bir kez daha konuk ediyoruz.

"Özellikle cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların Türkiye’de artış gösterdiği biliniyorken güncel cinsel sağlık politikalarına ışık tutmak önem taşıyor. Peki, cinsel sağlık alanında ne gibi önleyici ve koruyucu politikalar izleniyor?"

İyi okumalar.



 

Yayına hazırlayan: Beste İrem Köse @besteiremkose Yayın tarihi; Eylül 20, 2024


(Güvenilir #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler KAYNAK GÖSTERMEK ŞARTIYLA herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ederiz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.)


 

  "Türkiye’de İstanbul ve Ankara başta olmak üzere bazı belediyelerin ücretsiz HPV aşısı uygulamasına başladığı haberi, geçtiğimiz yıllarda cinsel sağlık ekseninde yaşanan tartışmalara yeni bir boyut kazandırdı. Özellikle cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların Türkiye’de artış gösterdiği biliniyorken güncel cinsel sağlık politikalarına ışık tutmak önem taşıyor. Peki, cinsel sağlık alanında ne gibi önleyici ve koruyucu politikalar izleniyor? Bu politikalar ne ölçüde kapsayıcı ve yeterli? Bu yazıda, bu sorulara HIV ve HPV enfeksiyonları konusunda yaşanan gelişmeleri değerlendirerek cevap arayacağım."


Cinsel sağlık HIV AIDS
HIV hakkında her şey I www.kirmizikurdele.org

-HIV Örneği


Türkçe açılımı “insan bağışıklık yetmezliği virüsü” olan HIV korunmasız cinsel ilişki, enjektör-iğne paylaşımı veya gereken önlemler alınmadığı takdirde doğum ya da emzirme esnasında bulaşıcı olabilir. Günümüzde HIV ile enfekte olan kişiler, ilaç tedavisiyle sağlıklı bir şekilde hayatlarına devam edebiliyor. Ayrıca “HIV’i tamamen kontrol altında tutulmasını kondomsuz cinsel ilişkilerde bile bulaştırılmayacak bir seviyeye, yani belirlenemeyen seviyeye baskılanmasını sağlar.”[1] 2023 yılının resmî verileri, Türkiye’de 40 bin kişinin HIV ile yaşadığını söylüyor ancak Klimik’in (Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği) HIV/AIDS Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Akalın’ın aktardığına göre bu veriyi ikiyle çarpmak mümkün. Çünkü “ülkemizde test yaptırma alışkanlığı, farkındalık gibi kavramlar ve risk altındaki kişilerin kolaylıkla gidip anonim olarak test yaptırabilecekleri gönüllü danışmanlık ve test merkezlerinin sayısı oldukça az.” Aynı veri baz alındığında, HIV enfeksiyonunun Türkiye’de son 10 yılda yüzde 460 arttığı görülüyor.[2]


Prof. Dr. Akalın’ın sözlerine ek olarak, söz konusu HIV olduğunda görülen damgalama ve hak ihlallerine de değinmek gerekiyor.  2020 yılında Ramazan hutbesinde Diyanet İşleri Başkanı’nın eşcinselliği lanetlediği ve HIV’in eşcinsel ilişkiler sonucunda yayılıp “nesli çürüttüğünü” ifade ettiğini göz önünde bulundurursak HIV’e dair yanlış kanıların ve damgalamanın ne kadar yaygın olduğunu idrak edebiliriz. Benzer bir damgalama örneği, 2019’da HIV odaklı bir cinsel sağlık etkinliğinde kondom dağıtılması sebebiyle Sağlık Bakanlığı’nın kampanyadan desteğini çekmesinde de görülebilir. HIV ile yaşayanları güçlendirme odaklı sivil toplum kuruluşlarından biri olan Pozitif-iz’in yayımladığı rapor üzerine HIV ile yaşayanlara yönelik ayrımcılık ve damgalama derinleşmekte. Hak ihlallerinin önemli bir kısmını ise yabancı uyruklu kişilerin sağlığa erişim hakkının engellenmesi oluşturuyor.[3]




Türkiye’de HIV tedavisi kapsamındaki tüm HIV ilaçları SGK tarafından karşılanmaktadır. Dünyada etkisi kanıtlanan önleme yöntemlerinden biri olan ve HIV ile karşılaşmadan önce kullanılarak virüsün insan bedenine girişini engellemeye yarayan PreP (temas öncesi profilaksi) ise maalesef ki ülkemizde sigorta kapsamına alınmamıştır. Maliyeti yüksek olan bu ilaç, hekimler tarafından henüz reçete edilememekte ve ücreti sağlık sistemi tarafından karşılanamamaktadır. Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda HIV’e yönelik önleme ve koruma çabalarının yeterli olmadığını, damgalamanın yalnızca toplumda değil bizzat devlet aygıtları tarafından da sürdürüldüğünü söylemek mümkün.

-HPV Örneği


İnsan papilloma virüsü olarak bilinen HPV’nin... Yazının devamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.




,


Comments


Commenting has been turned off.
bottom of page