23-26 Temmuz tarihleri arasında Brisbane, Avustralya’da gerçekleşen #IAS2023 12. HIV Bilimleri Konferansı öncesinde bir basın toplantısı ile duyurulan "Cenevreli Hasta/Cenevre Hastası" olgusunda bir kök hücre naklini takiben HIV tedavisi ilaçları kullanmayı bırakan bir hastada, operasyonun üzerinden yirmi ay geçmiş olmasına rağmen HIV görülmedi.
Detaylar #hivbilgisi yazımızda. Cenevre hastası
İyi okumalar.
www.kirmizikurdele.org
Herkes için #hivbilgisi
#hivhakkindahersey
Yayına hazırlayan: Arda Karapınar, Tedavi aktivisti, Topluluk yazarı, U=U Global Community Board Üyesi
Yayın tarihi: Temmuz 20, 2023
Güvenilir #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler kaynak göstermek şartıyla herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda web-sitemizi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı rica ediyoruz. Bunlar dışında özel olarak izin sormanıza gerek yoktur.
Araştırma belgelerine ve haberlere "Cenevreli Hasta/Cenevre Hastası" olarak geçen yeni bir olgu, HIV'den kesin olarak kurtulduğu söylenen kişi sayısının -şimdilik- altıya yükseldiğini müjdeliyor. Bu#hivbilgisi yazısında "Cenevreli Hasta" olgusu vesilesiyle diğer beş olguyu kısaca hatırlayıp, bu olgunun diğer olgulardan farkına bakacağız..
23-26 Temmuz tarihleri arasında Brisbane, Avustralya’da gerçekleşen (ve yedi saat zaman farkına pek çok tüm oturumu takip ettiğim) #IAS2023 12. HIV Bilimleri Konferansı öncesinde bir basın toplantısı ile duyurulan "Cenevreli Hasta" olgusu bir kök hücre naklini takiben HIV tedavisi ilaçları kullanmayı bırakan bir hastada, operasyonun üzerinden yirmi ay geçmiş olmasına rağmen HIV görülmedi.
Araştırma ekibinden Dr. Sáez‐Cirión “Hastada HIV enfeksiyonuna ilişkin tüm belirtiler nakil operasyonunu takip eden aylar içinde hızlıca ortadan kayboldu ve yirmi ay sonra şunu söyleyebiliyoruz; virüs tamamen kayboldu ve şu anda kadar geri gelmiş de değil. Bu kesin tedavi araştırmalarına dair heyecan verici bir gelişme” diyor.
Diğer beş olgu neydi? Bundan önce Berlinli Hasta (2009), Londralı Hasta (2019),
New Yorklu Hasta (2022),
Umut Şehri Hastası (2022),
Düsseldorflu Hasta (2023),
isimleriyle anılan beş olgu daha görülmüştü. Tüm bu olguların temel mantığı hakkında kapsamlı fikir edinmek isterseniz, Londralı Hasta üzerinden genel bir anlatım yaptığım #hivbilgisi yazıma buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
Özete gereksinim duyanlar için izah edeyim;
En önemli iki detay, bu olgularda kansere bağlı ilik nakli operasyonları söz konusu olması ve ilik bağışçılarından alınarak HIV pozitif kişilere -kanser sebebiyle- nakledilen iliklerin HIV’e doğal olarak dirençli olan CCR5 Delta 32 barındırması. Yani nakledilen ilikler bir şekilde HIV’e karşı doğal olarak dirençli. Bu bilgiye aşina olmayanlar ve doğal olarak heyecanlananlar için hemen ekleyeyim; Dünya genelinde mutasyona uğramış CCR5 Delta 32 mutasyonuna sahip insan sayısı oldukça az.
İlik nakli operasyonları zaten bir hayli zorken, buna bir de CCR5 Delta 32 mutasyonu içeren ilikler bulmak ve bu iliklerin uyumlanmasını beklemek gibi zorluklar eklendiğinde işin zorluğu daha iyi anlaşılır.
Cenevreli Hasta olgusunun diğer beş olgudan farkı ne?
“Cenevreli Hasta” olgusunun diğer beş olgudan farkı ise nakledilen ilikte bu kez CCR5 Delta 32 mutasyonu olmaması. Yani bu nitelikte bir ilik bulunması diğer zor olasılığa göre daha az zor. Tabi bu yine de tüm HIV pozitiflere ilik nakli yapılabileceği anlamına gelen bir teselli değil.
Bu olgunun umut verici olmasının temel sebebi CCR5 Delta 32 mutasyonuna sahip kök hücrelerin kullanılmasının uzun vadeli *HIV remisyonu elde etmek için ille de gerekli olmayabileceğini düşündürmesi. Eğer bu gerçekten böyleyse, acil nakil ihtiyacı olan HIV pozitif kanser hastaları için uygun donörlerin bulunması kolaylaşabilir. Ancak uzmanlar, bu tip kök hücrelerin kullanıldığı nakillerin geçmişte HIV'i ortadan kaldırmada başarısız olması nedeniyle sürekli izleme ve daha fazla test yapılması gerektiğinin altını ısrarla çiziyorlar.
(*Remisyon en genel tanımıyla; kronik bir rahatsızlığın seyri sırasında duruma özgü belirtilerinin azaldığı ya da tamamen kaybolduğu ve hastalığın ilerlemediği bir dönemin adıdır. HIV remisyonu hakkında daha fazla #hivbilgisi için buraya tıklayın.)
Günümüzde HIV’i baskılamada kullanılan ilaçlar (ART) HIV’in vücutta kendini kopyalamasını başarıyla durdurabiliyor olsalar da, virüs genetik planlarını (provirüs olarak bilinir) konak hücrelere eklemeye devam eder ve yok edilmesi son derece zor olan gizli bir viral rezervuar oluşturur. Virüsün bugüne kadar ki tüm kesin tedavi çalışmalarının kazanan tarafı olmasının en temel sebebi bu.
İlik nakli operasyonları HIV’in kesin tedavisi (şifası) için bir yöntem olabilir mi?
Bu soruya herkesin anlayabileceği dille yazılmış bir cevaba şuradan erişebilirsiniz.
Devam eden HIV kesin tedavisi araştırmaları
Araştırmacılar, diğer girişimler başarısız olurken neden bu hastaların kök hücre naklinden sonra iyileştiğini öğrenmek için yıllardır çalışıyorlar. Şimdiye kadar pek çok uzman, CCR5 Delta 32 mutasyonuna sahip bir donörden alınan kök hücrelerin kullanılmasının çok önemli olduğunu varsayıyordu. Bu yeni olgu virüsün 20 ay gibi uzun bir süre boyunca geri gelmememiş olmaması bakımından ezberleri bozdu. Doktorlar buna sebep olmuş olabilecek yaşam biçimi, başka hastalıklarla bağlı ilaçların kullanmı gibi tüm faktörleri araştırıyorlar. HIV’in kesin tedavisini araştırma yolunda başarılı ya da başarısız olan tüm olgular tam da bu yüzden değerli.
Cenevreli Hasta olgusu üzerinden genel bir değerlendirme
Kesin HIV tedavisi elbette üzerinde çalışılması gereken ve herkesi çok mutlu edecek bir şey. Bunu herkes istiyor.
Ama en az kesin tedavi bulunması isteği kadar güçlü iki isteğimiz daha olmalı: HIV ile yaşayan herkesin ilaç tedavisine erişimini sağlamak ve yeni HIV bulaşlarını tamamen durdurmak. Bu hepimizin sorumluğu ve görevi.
Çünkü HIV sadece hükümetleri ilgilendiren değil hepimizi ilgilendiren ve bir şeyler yapabileceğimiz bir konu.
HIV hakkında konuşmaktan çekinmemek, onu ahlak eksikliği ya da ceza olarak görenlere karşı doğru #hivbilgisi ile sakin ama net ve açıklayıcı konuşmak, HIV’e dair pozitif mesajlar içeren sosyal medya içeriklerini kendi hesaplarımızda da paylaşmak, düzenli olarak HIV testi yaptırmak ve bunu yakın çevremizde de önermek, cesaretlendirmek, işyeri ya da okulda bilginin yayılmasını sağlayacak basit etkinlikler düzenlemek yapabileceklerinizden sadece birkaçı.
HIV alanındaki tüm gelişmeleri yakından takip eden zaman zaman yazıya döken bir aktivist ve yazar olarak dünya HIV gündemini yakından takip etmeye, gelişmeleri paylaşmaya ilgileri ile paylaşmaya devam edeceğim.
www.kirmizikurdele.org
Herkes için #hivbilgisi
#hivhakkindahersey
