-COVID-19 hakkında sıkça sorulan sorular-
 

COVID-19 nedir?

​

COVID-19, yeni tip koronavirüs olan SARS-CoV-2 neden olduğu bir solunum yolu hastalığıdır.

İlk kez Çin’in Wuhan şehrinde Aralık 2019’da görülen virüs, kısa sürede
tüm dünyaya yayılarak pandemi olarak adlandırılmıştır.

 

-----------

​

Koronavirüs nasıl yayılır?
Ambalaj, kıyafet ya da gıda ürünlerinden virüs ulaşır mı?
 

Bilimsel çalışmalar, koronavirüsün hapşırma, öksürme ya da aksırma sırasında
havada yayılan damlacıklar aracılığıyla bulaştığını gösteriyor.

 

Aynı zamanda yeni tip koronavirüsün materyaller üzerinde belirli bir süre, damlacıklarla yayılmak suretiyle kaldığı da biliniyor.
Materyalin cinsine göre birkaç saatten birkaç güne kadar virüsün varlık sürdürdüğü bilinmektedir.

Ancak Haziran ayı ortasında yapılan en son açıklamalarda,yüzeylerden bulaş ihtimalinin,
(düzenli el temizliğine uyum koşuluyla) çok düşük olduğu belirtilmiştir.

 

Ancak bir materyal üzerinde virüsün var olması demek, size bulaşıp hasta yapacağı anlamına gelmemektedir. Çünkü virüsün sizi hasta
edebilmesi için, bunu yapabilecek miktarda olması gerekmektedir.

 

Eğer bir eşyanın ya da ürünün COVID-19 hastası bir bireyle temas ettiğinden şüpheleniyorsanız ya da aldığınız gıda ürünlerinde virüs
olabilmesi ihtimalinden endişe ediyorsanız, yapabileceğiniz en doğru şey, onları yıkamaktır.

 

-----------

​

 

COVID-19 belirtileri nelerdir?
 

En yaygın COVID-19 belirtileri şunlardır:

​

• Yüksek ateş

• Halsizlik

• Kuru öksürük

 

Ek olarak bazı vakalarda aşağıdaki belirtiler de görülmüştür:
 

• Eklemler başta olmak üzere bölgesel ya da yaygın vücut ağrısı

• Baş ağrısı

• Geniz ve burun akıntısı

• Boğaz ağrısı

• Tat ya da koklama duyusu kaybı

• İshal

 

Mevcut bilgiler ışığında, virüsün bulaşmasından sonra belirtiler kişiden kişiye göre değişerek,
3 ila 14 gün arasında görülmeye başlanmaktadır.

 

-----------

 

Yeni tip Koronavirüs ne kadar tehlikeli?

 

Virüs bulaşan bireylerin %80’i hastalığı hafif olarak atlatmakta,
 

Hastaların %20’sinde hastaneye yatış yapılmakta,
 

Hastaneye yatışı yapılan hastaların %5’i yoğum bakımda tedavi görmekte,
 

Yoğum bakımda tedavi gören hastaların %2,5’i solunum cihazına bağlanmaktadır
(yüzdelik veriler ortalamadır).

 

Mevcut hesaplamalara göre COVID-19’un ölüm oranı yaklaşık olarak %3-4 seviyelerindedir.

Bu oran SARS’ta yaklaşık %11, MERS’te %35 ve mevsimsel soğuk algınlığında da yaklaşık olarak %0.1’dir.

 

-----------
 

 

Kimler COVID-19 risk grubundadır?

​

• 65 yaş üzeri tüm bireyler,
   

• Astım, KOAH gibi kronik akciğer hastalığı olanlar,
   

• Koroner arter hastalığı, doğumsal kalp hastalığı ve yüksek tansiyon gibi kalp hastalığı olanlar,
   

• Diyabet hastaları,
   

• Ve kanser tedavisi, doku ya da organ nakli, tedavi altına alınmamış HIV ya da 200’ün altındaki
  CD4 sayısı gibi nedenlerle bağışıklığı düşük olan bireyler COVID-19 risk grubunda görülmektedir.
  
  -----------
   

 

HIV ile yaşayan bireyler, yeni tip koronavirüsün neden olduğu COVID-19’un risk grubunda mıdır?

 

Bahsi geçen virüs ve hastalık, henüz yeni ortaya çıkmış ve zaman içerisinde
tam olarak özelliklerini tanımlayacağımız bir virüstür.

 

Bir önceki sorunun cevabında da belirtildiği üzere, CD4 sayısı 200’ün altında olan ya da HIV ile yaşayan fakat
henüz ilaç tedavisine başlamadığı için viral baskılamanın gerçekleşmediği bireylerin
risk grubunda olduğu düşünülmektedir.

 

Eğer siz HIV ile yaşıyor ve düzenli ilaç tedavisi alarak Belirlenemeyen = Bulaştırmayan kuralına uyuyorsanız,
yüksek risk grubunda yer aldığınız düşünülmemektedir.

​

​

-----------

 

​

HIV ile yaşayan bireyler COVID-19’u daha zor mu atlatıyor?
 

Bununla ilgili olarak tıbbi bilimsel bir veri bulunmamaktadır. Bu durum daha çok kişinin yaşam kalitesi,
alışkanlıkları ve genel sağlık durumuna göre değişmektedir.

 

Ancak ABD, İngiltere ve İspanya’da kayıt altına alınmış olan bazı HIV ile yaşayan COVID-19 hastası vakaların hepsinin ayaktan tedavi ile
hastalığı atlattığı raporlanmıştır. Fakat bu bilgi sizin kişisel sağlık durumunuza göre geçerli olmayabilir. Bu sebeple HIV ile yaşadığınız
için COVID-19’u daha ağır ya da daha hafif geçireceğinize dair bir genelleme yapılamaz. Dolayısıyla yapmanız gereken tek şey
kişisel hijyen ve sosyal mesafe kurallarına uyarak virüs bulaşmasına imkan vermeyecek şekilde dikkatle yaşamanızdır.

​

 

-----------

​

 

Kendimi yeni tip koronavirüsten nasıl korurum?
 

Yeni tip Koronavirüsün size bulaşmasını önlemek için yapmanız gereken temel şeyler,
kişisel hijyeninize dikkat etmek ve başkalarıyla sosyal mesafenizi korumaktadır.

 

• Elleriniz sık sık en az 20 saniye, usulüne uygun olarak sabunla yıkayın. Eğer sabun yoksa,
  el dezenfektanı veya yüksek alkollü kolonya ile ellerinizi temizlemeniz yeterli olacaktır.

 

www.youtube.com/watch?v=Nx7PHxVdZzY

 

• Ellerinizle yüzünüze temas etmekten kaçının.
   

• Öksürürken ya da hapşırırken, ağzınızı kapatın.
  Ağzınızla kapatırken ellerinizi kullanmak yerine,
  başınızı eğerek kolunuzun iç kısmı ile ağzınızı kapatın.

 

www.youtube.com/watch?v=3Z7MrCQHO-k&feature=emb_logo

 

• Evde kalın!
  
   Kalabalık ortamlardan mümkün olduğunca uzak durun.
  Eğer herhangi bir sebeple kapalı ve kalabalık bir ortama girecekseniz,
  mutlaka maske takın sosyal mesafenize dikkat edin ve diğer kişilerle aranızda en az
  1,5 metre fiziksel mesafe bırakmaya özel gösterin.
   

• COVID-19 belirtileri gösterdiğini düşündüğünüz bireylerle yakın temasa girmekten sakının.
   

• Eğer HIV ile yaşayan bir bireyseniz, diğer hastalıklara karşı aşılarınızın tam olduğundan emin olun.
   

• Eğer HIV ile yaşayan bir bireyseniz, HIV tedavisi ilaçlarınızı düzenli olarak kullanmaya devam edin!
  
  
  -----------
   

 

Eğer Koronavirüsle enfekte olursam ne yapmalıyım?

 

Virüsün ortaya çıkmasından bu yana geçen sürede, her geçen gün artan oranla, yeni tip
koronavirüsün davranış şeklini daha iyi öğreniyor ve bilgilerimizi güncelliyoruz.

 

Bilinen bir gerçek var ki o da, birçok hasta COVID-19’u hafif bir şekilde ayakta geçirmektedir.
Hatta birçok birey, yeni tip koronavirüsle enfekte olduğunun farkına bile varmamaktadır.

 

Eğer kendinizde COVID-19 belirtileri olduğunu düşünüyorsanız, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekmektedir.

 

-----------
 

 

HIV tedavisi ilaçları COVID-19’a iyi gelir mi?
 

Bu konuda güçlü bir bilimsel kanıt yok
 

Dünyanın çeşitli yerlerinde, ticari adı Kaletra olan bir HIV tedavi ilacı, bazı hastalarda kullanılmıştır.

Ancak bunun sebebi, özellikle düşük bağışıklığı olan ve koronavirüsle enfekte olan bazı hastalarda,
bağışıklık yükseltmeye destek olmak amacıyla kullanılmış olmasıdır.
 

Dolayısıyla, ilgili ilacın koronavirüs tedavisine iyi geldiği gibi bir bilimsel kanıt söz konusu değildir.

 

-----------
 

 

HIV ile yaşayan bir bireyim. Düzenli HIVi ilaç tedavisi (ART) alarak koronavirüsten korunmuş olur muyuz?
 

Hayır.
 

Düzenli HIV tedavisini almanın amacı, vücudunuzdaki virüs miktarını belirlenemeyen seviyeye düşürerek,
CD4 sayınızı yükselterek bağışıklığınızı güçlendirmektir. Ancak bu tedavi direk olarak sizin koronavirüsle
enfekte olmanızı engellemez ya da enfekte olursanız COVID-19’u hafif atlatacağınıza dair bir
güvence vermez!
 

Dolayısıyla eğer HIV ile yaşıyorsanız, düzenli HIV tedavinizi almaya ve koronavirüsten korunmak için de
kişisel hijyeninize ve maske kullanımına ve fiziksel mesafe kurallarına dikkat etmeniz gerekmektekdir.

 

-----------

 

 

​

​