top of page
Kondom HIV AIDS

-Kondom hakkında her şey-

-Doğru kondom kullanımı hakkında bilinmesi ve dikkat edilmesi gerekenler-

-Önemli noktalar-
 

-Kondom yalnızca doğru ve düzenli olarak kullanıldığında HIV ve cinsel yolla bulaşan diğer

enfeksiyonlara (CYBE) karşı etkin koruma sağlayabilir.

-HIV ve cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlara (CYBE) karşı düzenli kondom kullanımı,

Dünyanın pek çok ülkesinin Sağlık Bakanlığı tarafından önerilmektedir.

-Bazı bilimsel çalışmalar her ilişkide düzenli ve doğru kondom kullanımının HIV bulaşlarını önlemede ortalama

%90-95 oranında etkili olduğunu kanıtlamıştır.

 

-Kondom kullanımı, PrEP/TÖP (Temas öncesi profilaksi) vb. diğer önleme biçimleriyle birlikte desteklendiğinde,

koruma oranı maksimum düzeyde artmaktadır.

- Kondom etkili bir tedbir yöntemi mi? -

Kondom doğru kullanıldığında, cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYBE) ve istenmeyen gebeliklerin önlenmesinde etkili olur.

Araştırmalar, doğru şekilde erkek ya da kadın kondomu kullanımı ile gonore, klamidya, sifiliz, HIV, Hepatitler gibi

enfeksiyonların bulaşı risklerini ciddi oranda azalttığını dair kanıtlar sunmaktadır. (Detaylar için sayfa sonu, bkz. 1,2,3,4)

 

 - Ne zaman? -

 

Kondomlar, her cinsel ilişki sırasında kendinizi ve partnerinizi korumak adına mutlaka kullanılmalıdır.

 

Seks oyuncakları kullanıyorsanız, bu oyuncakları kondom ile kullanımı bakteriyel vajinosis ve benzeri CYBE’lerin

bulaşmasını önlemede etkili bir ayrıntı olarak karşımıza çıkıyor. Aynı şekilde herpes, gonore, HPV, trikomoniasiz ve klamidya

gibi enfeksiyonların oral cinsel ilişki yolu ile bulaştığı da bilinen bir olgudur (5).

 

Kadınların menstürasyon dönemlerinde girdikleri vajinal cinsel ilişki sırasında kondom kullanımı,

hem gebeliği hem de CYBE’lerin bulaşını önlemede yine etkili bir yöntem olmaktadır.

 

 - Kondom türleri - 

 

Temelde 2 tür kondom vardır: erkek kondomu (harici kondom), kadın kondomu (dahili kondom).

Erişimi en kolay olan erkek kondomu, cinsel ilişki öncesinde erekte olmuş penisin üzerine geçirilmek suretiyle kullanılmakta

ve korunma sağlamaktadır. Çok fazla bilinmeyen ve piyasada bulunması oldukça zor olan kadın kondomu ise üzerini de kaplayacak

şekilde vajina içerisine yerleştirilerek kullanılan ve vajinal ile ilişkili olan her türlü cinsel eylem sırasında korunmayı sağlayan bir araçtır.

 

Her ne kadar kadın kondomları da etkili bir gebeliği önleme yöntemi olsa da, erkek kondomları bu konuda daha başarılı sonuçlar gösterir.

 

Erkek kondomları ile kadın kondomlarının etkililiği arasında yapılan araştırmalara göre, erkek kondomlarının gebeliğin önlenmesi ve CYBE’lerin bulaşısını önleme konularında, kadın kondomlarından 2 kat daha etkili olduğu görülmüştür (1).

 

Erkek kondomlarının pek çok farklı ticari ürün şekli bulunmaktadır.

 

 - Erkek kondomu (harici kondom) kullanımı - 

 

Ambalaj üzerindeki son kullanma tarihi kontrol edilmelidir. Çünkü son kullanma tarihi geçmiş kondomlar, ürün üzerinde bulunan kayganlaştırıcı sıvının azalmasına ve kondomun dış etkenlere bağlı olarak daha dayanıksız olmasına bağlı olarak kolayca yırtılabilirler. 

 

Kondom paketi, paket kenarlarında bulunan tırtıklı yerlerden yavaşça açılmalı ve kondoma zarar vermekten kaçınılmalıdır.

Kondom paketi açarken kesici alet kullanımından kaçınılmalıdır.

 

Erekte olmuş peni üzerine kondom, ucunda bulunan çıkıntıdan tutularak yerleştirilmeli ve bu çıkıntı içerisinde hava kalmaması sağlanmalıdır. Sonra kondomu, sarılı bölümünden yavaşça penis boyunca geri doğru iterek penise tam pozisyonda geçirilmelidir. Eğer kondomu penise yerleştirmeye çalışırken yanlış tarafı kullandığınızı fark ederseniz, kondomu ters çevirip yeniden takmaya çalışmayın.

 

Çünkü bu durum, penis ucundaki bir enfeksiyonun kondoma bulaşması ve dolayısıyla da ters çevrildiğinde başkasına

bu enfeksiyonun bulaşabilmesi riski oluşması anlamına gelmektedir. Bu gibi durumlarda,

yeni bir kondom kullanılması önerilmektedir. 

 

Kondom, penisle ile ilişkili her türlü cinsel eylem öncesinde mutlaka takılmalıdır. Özellikle “pre-cum”,

diğer adıyla “zevk sıvısı”nın içinde de sperm ya da enfeksiyon bulunması riskinden dolayı, penis ile ilişkili eylemler,

kondom korunmasıyla gerçekleştirilmelidir.

 

Kayganlaştırıcı olarak kullanılacak sıvılar, kondomun olası delinme ya da yırtılma riskine karşı sizi koruyacaktır.

Aynı zamanda daha rahat bir cinsel birleşmeye ve olası vajinal ya da anal hasarı önlemeye olanak tanımasından

dolayı kayganlaştırıcı kullanımı önemli bir ayrıntıdır.

Piyasada, lateks kondomlarla kullanılabilen farklı ticari isimlerde kayganlaştırıcılar bulunmaktadır (6).

 

Cinsel ilişki sırasında boşalmasının gerçekleşmesi ile içerisinde hava bırakmayacak şekilde doğru takılmış kondomun

ucundaki rezervuar kısmına, erkek cinsel sıvısı boşalmaktadır. Boşalma gerçekleştikten sonra, cinsel ilişkiye devam

edilmemesi gerekmektedir. Çünkü uç rezervuarda cinsel sıvı bulunan kondom, cinsel eylemin devam ettirilmesiyle

patlayıp, vajina ya da anal bölgeye bulaşabilir.

Bu durumda kondomun sağladığı koruma tamamen geçersiz olmuş olacaktır. Boşalma gerçekleştikten sonra penis yavaşça çıkarılıp,

kondom dip bölgeden tutarak yavaşça çıkarılmalı ve ağız bölgesinden bağlanarak çöpe atılmalıdır.

 

Kondomlar tek kullanımlıktır ve bir defa kullanıldıktan sonra, yıkayarak ya da içi bir şekilde temizlenerek

tekrar asla kullanılmamalıdır.

 

 - Kadın kondomu (dahili kondom) kullanımı -

 

Ülkemizde oldukça zor bulunan kadın kondomu, parmaklar yardımıyla yerleştirilerek korunma sağlayan kondom türüdür.

Kadın kondomu, cinsel ilişkiden ortalama 8 saat öncesinde kullanılmaya başlayabilir (1,7).

Kadın kondomu, erkek kondomunda olduğu gibi, penisi içine alacak geniş bir rezervuar alanına sahiptir ve

erkek kondomundan farklı olarak vajenin dış bölgesini saracak bir halka yapısına da sahiptir.

 

Kadın kondomlarının, erkek kondomunda olduğu gibi sadece penisin erekte olduğu bir durumda kullanılması zorunluluğu yoktur.

Kadın kondomunun ağzında bulunan halka yapısı aynı zaman, penisin içinden geçerken penisi uyaran bir özelliğe

sahip olmasından dolayı, tam ereksiyon olmayan durumlarda da destekleyici etkiye sahiptir.

 

Aynı zamanda bu halka yapı, kadın vajenindeki klitoris yapısını da

cinsel ilişki sırasında uyarmaktadır (8,9).

 

Kondom içinde bulunduğu paketin tırtıklı kenarlardan dikkatlice yırtarak çıkarılır,

parmak yardımıyla tam şekilde açılarak, vajenden içeriye yine parmak içindeyken yavaşça sokularak, yerleştirilir.

 

Dışta bulunan halka, klitoral bölgeye tam şekilde oturtulur ve kondom kullanıma uygun hale getirilir (1,8).

 

Kadın kondomları da tek kullanımlıktır ve herhangi bir şekilde yeniden kullanımı söz konusu değildir.

Erkek kondomunda olduğu gibi, kullanım sonrasında mutlaka çöpe atılmalıdır.



- Yapılması ve yapılmaması gerekenler-

*Her cinsel ilişkide mutlaka kondom kullanın.

*Kondomu bir süre için değil, cinsel ilişkinin tamamı boyunca kullanın.


*Ürünün son kullanma tarihini mutlaka kontrol edin.


*Yırtılmış veya delik olmadığından emin olun.


*Kondomları serin ve kuru bir yerde saklayın.


*Lateks veya poliüretan prezervatifler kullanın.

*Yırtılmaları önlemek için sadece su bazlı veya silikon bazlı kayganlaştırıcılar kullanın.
El ve vücut kremi türevi ürünler kondomun yırtılmasına sebep olabilirler.

 

-- ı --

*Isı ve sürtünme onlara zarar verebileceğinden kondomları cüzdanınızda saklamayın.


*Tahrişe neden olabileceği için nonoksinol-9 (spermisit) kullanmayın.


*Bebek yağı, losyon, vazelin veya yemeklik yağ gibi yağ bazlı ürünleri kullanmayın.

Bu ürünler kondomların kolayca yırtılmalarına neden olurlar.

*Yırtılmaya sebep olabileceği için üst üste iki kondom kullanmayın.


*Kondomlar tek kullanımlıktır, asla tekrar kullanmayın.

www.kirmizikurdele.org
#hivhakkindahersey
#bilonemsekorun

HIV hakkında her şey

sayfalarımıza dönmek için tıklayın

Oral seks

Kaynaklar

  1. Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health/Center for Communication Programs and World Health Organization.
    Family planning: a global handbook for providers. 2018 Update. WHO; 2018. Pp 247-271.

     

  2. Sanchez J, Campos PE, Courtois B, Gutierrez L, Carrillo C, Alarcon J, Gotuzzo E, Hughes J, Watts D, Hillier SL, Buchanan K.
    Prevention of sexually transmitted diseases (STDs) in female sex workers: prospective evaluation of condom promotion and strengthened STD services.
    Sexually Transmitted Diseases. 2003 Apr 1;30(4):273-9.

     

  3. Holmes KK, Levine R, Weaver M. Effectiveness of condoms in preventing sexually transmitted infections. Bull World Health Organ. 2004 Jun;82(6):454-61.
     

  4. Warner L, Stone KM, Macaluso M, Buehler JW, Austin HD. Condom use and risk of gonorrhea and Chlamydia: a systematic review of design and
    measurement factors assessed in epidemiologic studies. Sexually transmitted diseases. 2006 Jan 1;33(1):36-51.

     

  5. Centers for disease control and prevention. STD Risk and Oral Sex - CDC Fact Sheet. 2017 Jan.
     https://www.cdc.gov/std/healthcomm/stdfact-stdriskandoralsex.htm

     

  6. American Congress of Obstetricians and Gynecologists. FAQ020: When Sex Is Painful. September 2017.
     

  7. The American College of Obstetricians and Gynecologists. FAQ022:
    Barrier Methods of Birth Control: Spermicide, Condom, Sponge, Diaphragm, and Cervical Cap. March 2018

     

  8. Philpott A, Knerr W, Boydell V. Pleasure and prevention: when good sex is safer sex. Reprod Health Matters. 2006 Nov;14(28):23-31
     

  9. Pasante female condom.
    England: Pasante Healthcare Ltd; March 2015. Pasante female condom.

bottom of page